Soms voelt het alsof kinderen van de ene methode in de andere struikelen. Eerst geschiedenis, dan aardrijkskunde en daarna natuur en techniek. Alles los van elkaar. En toch overlappen de thema’s vaak. Hoe vreemd is het dat we die vakken niet vaker in samenhang aanbieden? Ik heb het zelf van dichtbij gezien. Een school waar de losse stapeltjes werkboeken in de kast bleven en er ineens projecten tot leven kwamen. Het verschil in energie in de klas was haast tastbaar.
Kinderen die eerder zuchtend door opgaven gingen, stonden nu met glimmende ogen te discussiëren over hoe de Romeinen hun wegen bouwden en waarom dat iets te maken heeft met de manier waarop wij vandaag reizen. Het voelde eerlijk gezegd als een kleine revolutie.
Waarom losse methodes vaak niet werken
Natuurlijk hebben methodes hun waarde. Ze geven houvast en zorgen voor opbouw. Maar er zit ook een beperking. Want wanneer een kind zich verdiept in bijvoorbeeld klimaatverandering bij aardrijkskunde, komt datzelfde thema niet of pas later bij natuur en techniek terug. De lijn raakt versnipperd.
Bovendien merk je dat leerlingen de verbanden zelf moeten leggen, terwijl die verbanden juist zo waardevol zijn. Zeker in de bovenbouw, waar kinderen steeds meer vragen stellen, werkt versnippering verwarrend. Het leidt tot herhaling zonder verdieping. En dat is zonde.
Wat thematisch projectonderwijs verandert
Met geïntegreerd onderwijs via Jeelo wordt die versnippering doorbroken. Alle zaakvakken komen samen in een project dat wekenlang doorloopt. Het project vormt de kapstok. De geschiedenislessen, de aardrijkskunde-opdrachten en de natuurproeven haken allemaal op elkaar in.
Dat klinkt misschien abstract, maar denk even mee. Stel dat het thema ‘Water’ centraal staat. Dan leren kinderen in geschiedenis hoe mensen vroeger met water omgingen. Bij aardrijkskunde bekijken ze rivieren en delta’s. Bij techniek bouwen ze een waterfilter. Alles grijpt in elkaar. En daardoor beklijft de kennis beter.
Hoe dit er in de praktijk uitziet
Ik stond ooit bij een projectweek over duurzaamheid. De klas werkte samen aan een fictieve gemeente die groener wilde worden. Er waren groepjes die zich verdiepten in windenergie, anderen maakten een maquette van een autoluwe wijk. Tijdens een presentatie lieten kinderen zien hoe je regenwater opvangt en hergebruikt.
Wat mij raakte? Dat een jongen die normaal stilletjes zijn werk deed, ineens als een soort wethouder voor de groep stond. Hij vertelde vol vuur waarom zijn wijk met zonnepanelen zoveel beter werkte. Zijn zelfvertrouwen groeide zichtbaar. En dit alles gebeurde niet in losse vakjes, maar in één samenhangend project.
Wat scholen zelf ervaren
Scholen die overstappen op Jeelo ervaren vaak drie dingen:
- Leerlingen zijn actiever en gemotiveerder
- Leraren voelen zich meer begeleider dan opdreuner
- Ouders zien thuis hoe enthousiast hun kinderen vertellen
Dat laatste hoor ik opvallend vaak terug. Een ouder zei eens: “Normaal moest ik mijn dochter overhoren voor een toets. Nu legt ze zelf uit hoe een vulkaan werkt en tekent ze er een hele kaart bij.” Het verschil in eigenaarschap is groot.
Wat dit vraagt van leraren
Toch is het niet alleen maar een kwestie van overstappen. Leraren moeten een andere houding aannemen. In plaats van volgen wat de methode opdraagt, ga je samen met de klas het thema verkennen. Dat vraagt lef en soms ook loslaten. Maar eerlijk is eerlijk, het geeft ook meer vrijheid.
Je hoeft niet elk hoofdstuk af te vinken. Je bouwt mee aan een geheel. Bovendien merk je dat leerlingen vragen stellen die je zelf niet had verwacht. En juist dat maakt lesgeven weer spannend en inspirerend.
Samenhang ervaren!
Een leerling uit groep 7 zei ooit tegen mij: “Het is veel logischer zo. Alles past bij elkaar.” En dat is precies wat thematisch onderwijs doet. Het geeft kinderen overzicht. Ze snappen waarom ze leren wat ze leren. Bovendien sluit het veel beter aan bij hoe wij als volwassenen kennis gebruiken. In het dagelijks leven denk je ook niet in vakjes. Je combineert informatie. Je legt verbanden.
En dat vermogen, verbanden leggen, is misschien wel een van de belangrijkste vaardigheden voor de toekomst.
Waarom dit onderwijs toekomstbestendig is
De maatschappij verandert snel. Nieuwe beroepen ontstaan en oude verdwijnen. Daarom is het belangrijk dat kinderen leren flexibel te denken en breed te kijken. Themaprojecten geven ze die basis. Ze leren onderzoeken, samenwerken en presenteren. Ze leren dat kennis altijd verbonden is.
Het mooie is dat Jeelo daar structuur in aanbrengt. Scholen hoeven het niet allemaal zelf uit te vinden. Het is een kader waarbinnen leraren kunnen spelen en leerlingen kunnen groeien.
En misschien is dat wel de kern. Minder losse vakjes, meer samenhang. Minder vinkjes zetten, meer beleven.
Bronvermelding: Jeelo. Je Eigen LeerOmgeving – geïntegreerd projectonderwijs voor basisscholen. www.jeelo.nl. Geraadpleegd op 2 oktober 2025. Meer informatie over starten met geïntegreerd thematisch projectonderwijs vind je hier: https://jeelo.nl/starten-met-jeelo/